فرآیند تولید نبات

 از خصوصيات نبات مي توان به “گرم بودن” آن اشاره نمود که استفاده از آن در درمان سردي مزاج ريشه در سنت ايران زمين دارد، همچنين خاصيت ملين و ضد نفخ بودن آن مشهور است.

جالب توجه اين است که : برخلاف تصور همگان نبات يکي ازمهمترين مواد غذايي مورد نياز انسان است چرا که بواسطه قيمت مناسب آن در مقايسه با مقدار كالرى و انرژى كه ايجاد مى كند به منبعى اساسى در تامين انرژى تبديل گشته است.

نبات

عبارت است از محصول قوام آمده و متبلور شده از محلول آب و شکر، که بروش هاي سنتي و صنعتي توليد مي شود.

نبات چگونه درست مي شود؟

نبات از محلول اشباع قند ساکارز يا همان شکر در آب به وجود مي آيد که طي يک مکانيزم فيزيکي تابع زمان و دما، متبلور شده و به صورت کريستال هاي زيبا شکل مي گيرد.

فرآيند توليد نبات

براي تهيه نبات ابتدا شکر را با آب مخلوط کرده و به صورت شربت در مي آوريم سپس آن را در ديگ مخصوص ريخته حرارت مي دهيم . براي آنکه نا خالصي هاي احتمالي آن گرفته شود پس از جوش آمدن شربت به تناسب حدود هر صد کيلو گرم شربت ، يک عدد تخم مرغ در آن مي شکنند تا ناخالصي ها به آن چسبيده و شربت از هر آلودگي پاک شده و تصفيه شود سپس آن را (تخم مرغ ) از ظرف خارج و دور مي ريزند شربت را حرارت داده تا آب آن تبخير شده و غليظ شود و بعد از اينکه غليظي آن به حد مورد نظر رسيد آن را در ظرف مخصوصي که شکل نيم کره دارد و از قبل درون آن را به صورت مشبک با نخ مخصوصي نخ کشي کرده اند ريخته و کنار مي گذارند ، دماي معمولي که براي استخراج نبات استفاده مي شود 109 درجه سانتيگراد است ، چنانچه بخواهند بلورهاي تشکيل شده درشت تر شوند دماي آن را در حدود 108 درجه نگه مي دارند و اگر بخواهند بلورها ريز تر شوند دماي آن را به 110 درجه مي رسانند و هر چه دما بالا تر رود بلورها ريز تر شده تا به اندازه ي بلور هاي قند درآيد .

اين مرحله حدود سه چهار روز طول مي کشد و طي اين مدت بلورهاي نبات شکل مي گيرند سپس ظرف حاوي شربت را کج نموده تا شر بت هاي اضافي که به نخ ها و بدنه ي ظرف نچسبيده است بيرون بريزد و بعد ظرف را به حالت اول باز مي گردانند و دوسه روز ديگر صبر مي کنند تا بلورها خوب خشک شود ، حالا نبات آماده است ، بلور هايي که به شبکه ي نخ ها متصل شده اند که معمولا” درشت تر و خالص ترند همان شاخ نبات ها را تشکيل داده و قسمت هايي که به بدنه ظرف چسبيده است و معمولا” از بلور هاي ريز تري تشکيل شده در اصطلاح نبات ريزها ، نبات تخته اي ناميده مي شود .

در تصاویر زیر بخشی از مراحل تولید نبات را مشاهده می نمایید:

نبات سنتي:

معمولا بصورت ساکن تهيه مي شود که به دو رنگ سفيد ساده و زرد زعفراني و در اشکال زير وجود دارد.

شاخه نبات :

عبارت است از بلورهاي نبات که بدور يک نخ(ازجنس پنبه) تشکيل شده است.

نبات چوبي:

نباتي است که بلورهاي نبات بدور يک چوب تشکيل مي شود. از خواص ويژه وممتاز نبات چوبي پايتخت نسبت به نبات هاي ني دار پلاستيکي آن است که چوب کاملا بهداشتي بوده (سه مرتبه جوشانده مي شود) و برخلاف ني هاي پلاستيکي غير بهداشتي وسرطان زا نمي باشد.

مواد تشکيل دهنده:

شکرسفيد ، آب – سفيده تخم مرغ (براي گرفتن جرم واملاح که درطول پخت از پروسه توليد خارج مي شود)- و زعفران

نبات دندانه : همان نگين نبات است که بدليل قابليت شکنندگي بسيار بالا در هنگام بسته بندي خرد شده و بخاطر راحتي وسهولت حل شدن در چاي (نوشيدني هاي گرم) براي مصارف خانگي وساير موسسات بسيار آسان ومناسب مي باشد.مزاياي استفاده از اين نبات آن است که نيازي به شکستن آن، با شيء يا دست نداشته وآماده براي مصرف واز لحاظ اقتصادي بسيار مقرون به صرفه مي باشد.که فعلا دروزن 5 کيلوگرمي ودرآينده دراوزان900گرمي و450گرمي عرضه خواهد گشت.

نبات مخلوط: عبارت از تکه نبات هايي که درکف وجداره ي پاتيل هاتشکيل مي شود که بدليل غلظت خيلي زياد شيره در کف پاتيل ها باعث تخته شدن آنها مي شودکه بدليل شکل نامنظم آن بيشتر بصورت فله ودربسته بندي هايي به وزن 10کيلوگرمي عرضه مي گردد.

پرده نبات :

نباتي است که روي پاتيل هاتشکيل شده واز لحاظ کيفيت ومقدار زعفران با ديگرنبات هاي شاخه وچوبي هيچ تفاوتي ندارد و از خصوصيات بارز آن ترد و نازک بودن آن مي باشد.که دزاوزان 250گرمي 500گرمي درظرف هاي يکبار مصرف بسته بندي مي شود.اين بسته بندي ازلحاظ اقتصادي جهت مصرف منازل بسيار مقرون به صرفه مي باشد.

پودر نبات:

ريزه يا همان خرده هاي نبات است که کمي از شکر درشت تربوده و از قابليت حل شدن بالا با همان خواص نبات مي باشد. پودر نبات ايده ال براي هتل ها کافي شاپ ها، رستوران ها،منازل،هنگام مسافرت ومحل کار مي باشدکه بصورت فله (10کيلو گرمي) و تک نفره عرضه مي گردد.

تخته نبات:

عبارت است از تکه هاي نبات تشکيل شده در جدار و کف ظرف

کاسه نبات:

عبارت است از نباتي که به شکل ظرف درآمده است.

نبات صنعتي:

معمولا به صورت انبوه و در حالت سکون و يا در حرکت توليد مي شود ومي تواند به اشکال گوناگون باشد، مثلا نبات تک کريستال، نبات چوبي دسته دار و يا به اشکال نبات سنتي و غيره

 منبع : پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور و خبرگزاری ایمنا

Views: 27