آشنایی با نقاله ها conveyor

حدود صد سال است که نقاله ها در صنعت جای خود را باز کرده اند و در کشور های پيشرفته نقاله بصورت سمبل قدرت در آمده و معمولاٌ در مواردی که حجم توليد بالا است ، بکار می رود . حمل ونقل پيوسته ومکانيکی مواد توسط نقاله باعث می شود که کالا و محصولات تولیدی بصورت مطمئن ، پیوسته و در زمان مشخص منتقل شوند ، و در نتيجه هميشه می دانيم که در هر زمانی چه مقدار توليد کرده ایم .

نوارنقاله يک جريان انتقال پیوسته و قابل اندازه گيری را بوجود آورده مسئله انبار موقت قطعات را برطرف می کند و هر قطعه ای را در زمان معينی به محل صحيحش می رساند .

قابليت انعطاف نقاله در زمانبندی برنامه های توليد چنان است که با فشار يک شاسی يا تنظيم يک عقربه در طی چند ثانيه می توان کل کارخانه را برای برنامه جديد تنظيم کرد .با بکارگيری نوار نقاله ها می توان بسياری از مواد را به فضاهايی که عموماٌ بلااستفاده هستند مانند زير زمين يا ارتفاع بالا ( نزديکی سقف) حمل نمود .

نقاله ميزان حوادث را کم کرده و از رفتن کارگر به نقاط خطرناک از نظر بلندی ارتفاع ، بدی هوا و . . . جلوگيری می کند .

انواع نقاله ها :
نوار نقاله تسمه ای  Belt conveyor

نوارنقاله تسمه ای(Belt conveyor) :

این نوع نوار نقاله از پرکاربرد ترین انواع نوار نقاله بوده ودر بیشتر صنایع از جمله صنایع غذائی صنایع معدنی ، صنایع سیمان، ، صنایع سنگین وذوب فلزات و…….. با کار بردهای مختلف مورد استفاده می باشد وبا عرضهای مختلف از طولهای کوتاه تا چند کیلومتر ساخته می شود نقاله ای است که سطح انتقال دهنده آن از يک نوار لاستيکی ، چرمی ،برزنتی ، پلاستیک يا فلزی تشکيل شده است و جهت حمل مواد بصورت انباشته ، تکی يا بسته بندی شده بر روی نواری که به هرزگرد اتکا دارد ، در مسير مستقيم يا منحنی بکار می رود .
خصوصيات :
1-می تواند مواد را در سطح افقی شيبدار تا شيب 28 درجه به طرف بالا يا پايين حمل کند.
2 – نوارهايی که کاملاٌ صاف و مسطح اند برای انتقال قطعات در طول خط مونتاژ بکار می روند.

۳- نوار هايی که برروی رولرهای کاملاٌ صاف و افقی قرار دارند ، معمولاٌجهت انتقال جعبه ها ، بسته بندی ها و . . . بکار می روند.
۴ – نوارهای مقعری که معمولا بصورت U یا V دارای دو یا سه رولیک بصورت مايل می باشند. برای انتقال مواد بصورت انباشته بکار می روند.( معادن صنایع سیمان گچ گندم ذرت و ……..)
5- نوارهای فلزی معمولاٌ در جايی که گرما يا سرمای زياد يا فعل وانفعالات شيميايی وجود داشته باشد ، مورد استفاده قرار می گيرند.

۶-سرعت آن از 3تا 200 متر بر دقيقه است

7- می توانند تا 300 تن محصول را در ساعت حمل کنند .

انواع نقاله تسمه ای:

1- تسمه زيپ شونده 2- تسمه مسطح 3- تسمه مقعر

تسمه زيپ شونده :
نواری است که با اتصال لبه های آن به يکديگر شکل لوله به خود می گيرد . در هنگام دريافت وتخليه اين لوله باز وهنگام حمل بسته است.

تسمه مسطح :
يک نوع نقاله تسمه ای است که تسمه آن بوسيله يک سطح صاف يا هرزگردهايی افقی بصورت مسطح نگهداشته می شود .

تسمه مقعر :
يک نوع نقاله تسمه ای است که تسمه آن بر روی هرزگرد های مايل يا سطح مقعر ديگری قرار دارد که باعث خم شدن لبه های تسمه می شود .

نوارنقاله پیاله ای :(Bucket elevator)

نقاله ای است که سطح انتقال دهنده آن از يک يا چند رشته زنجير تشکيل شده است که سطل های بالابر به آن وصل شده اند وجهت حمل مواد بصورت انباشته در مسير عمودی يا شيبدار بکار می رود .
خصوصيات :

1 برای حمل مواد ومحصولاتی پودری یا دانه ای شکل مانند سیمان ، مواد معدنی ، شن وماسه ، حبوبات ، بقولات ( گندم ،ذرت ، جو ) بکار می رود .
۲ – باپوشش يا بدون پوشش از آن استفاده می شود.
3 – تخليه آن بکمک نيروی گريز از مرکز انجام می گيرد.
4 – شيب آن می تواند بين 45 تا90 درجه باشد.
۵- در مسيرهای افقی ،عمودی وشيب دار حرکت می کند.
۶- برای حمل مواد داغ ، زبر و خراشيده ، ايده ال است.

نوار نقاله غلطكي (Roller conveyor)

نقاله ای است که از يک سری غلطک که در بين دو ريل موازی قرار گرفته اند ، تشکيل شده است ، که اجسام می توانند بصورت دستی ، با نيروی جاذبه (وزنی) ، يا توسط نيروی محرکه موتوری حمل شوند .
خصوصيات

۱-جهت انتقال محصول با احجام بزرگ و نسبتا سنگین در مسافت های کوتاه بکار می رود

۲- می تواند از نظر ارتفاع ، با قسمت پايين جسم ميزان شود ، بنحوی که جهت انتقال جسم بر روی نقاله ، نيازی به بلند کردن آن نباشد.
۳- می توان غلطک های آن را توسط يک تسمه يا زنجير چرخاند.

4- جهت حمل اجسامی که کف آن ها صاف و تخت است بکار می رود.

نوار نقاله پیچشی (Screw conveyor)

نقاله ايست ، که از يک ميله پيچ مانند ، که در درون محفظه مناسبی می چرخد ومواد را به طرف جلو می راند ، تشکيل شده است .
خصوصيات :
۱- مناسب جهت حمل مواد پودری مانند سیمان ، آرد و……………
۲-سيستم فشرده آن در محل های تنگ و کوچک به آسانی قابل نصب است.
۳-در مسير های افقی ، يا با شيب زیاد قابل استفاده است.

نوار نقاله صفحه دار (Slat belt conveyor)

نقاله ای است که انتقال دهنده آن يا ورق های فلزی یا پلاستیکی با لبه های خم شده بطرف بالا تشکيل شده است که در دو پهلوی آن دو رشته در حرکتند.
خصوصيات :
۱- برای حمل مواد با حجم زياد ايده ال است .
2- برای حمل مواد سخت بکار می رود.

3- با سرعت 60 تا 100 متر بر دقيقه کار می کند.
۴- در شيب 45 درجه نيز قابل استفاده می باشد.

۵-از قسمت بالا تخلیه می شود
۶ –توانايی حمل حدود 80 تا 290 تن در ساعت را دارد.

نوار نقاله بکسلی :(Chain conveyor )

نقاله ای است که از يک رشته زنجير ويک سری قرقره تشکيل شده است و ريل مربوط به آن می تواند هوايی و يا زير زمينی باشد و زنجير ها ، واگن های چرخدار را در روی زمين به دنبال خود می کشند .

خصوصيات :

۱-در انبار مواد جهت توزيع مواد اوليه تحويلی و در انبار محصول جهت توزيع محصولات بين سفارشات مختلف بکار می رود .

۲ – می تواند بعنوان يک انبار موقت مواد اوليه مورد استفاده قرار گيرد.
۳- واگن ها می توانند بصورت اتوماتيک بکار گرفته شوند.
۴-از اين سيستم می توان جهت انتقال محصولات بخش های توليدی به خارج استفاده کرد .

نوار نقاله بازوئی (Drag conveyor)

نقاله ای است که سطح انتقال دهنده آن از يک يا چند رشته زنجير تشکيل شده است که بازو ها به آن وصل شده اند.
خصوصيات :
1- در مسيرهای عمودی يا با شيب تند قابل استفاده است .

2- جهت حمل بشکه ، جعبه وکيسه مناسب است.

3 – بار را می تواند به طرف بالا يا پايين حمل کند

۴- بصورت اتوماتيک بار را خالی می کند .

۵- سرعت زنجير آن در حدود 30 تا 60 سانتی متر بر دقيقه است.

نوار نقاله زنجيری (Chain conveyor) نوارنقاله چرخي

نوار نقاله ناودانی

سطح شيبدار لبه داری است که از فلز يا جنس ديگر ساخته شده و مواد وقطعات تحت تاثير نيروی وزن خودشان ، از يک محل به محل ديگر منتقل می شوند . اين نقاله می تواند بصورت افقی يا شيبدار و يا يک سطح مارپيچی باشد .
خصوصيات :
1- جهت انتقال مواد در مسافت های کم قابل استفاده است .

۲-از وزن جسم جهت حرکت آن ها استفاده می شود.

3 – می تواند بصورت سرپوشيده يا سر باز باشد.
4- جهت ارتباط بين نقاله های مختلف (بخصوص در طبقات مختلف) استفاده می شود.

نوار نقاله انعطاف پذير (Flexible roller conveyor )

نقاله ای است که از يک سری غلطک که در بين دو ريل با قابلیت تغییر طول قرار گرفته اند ، تشکيل شده است ، که اجسام می توانند بصورت دستی ، با نيروی جاذبه (وزنی) حمل شوند .
انطباق بيشتر با شرايط كاربري و امكان ايجاد مسير با طول های متغیر و دلخواه با خميدگي هاي مورد نياز مسير .

نقاله قرقره ای(Air drag chain conveyor ) :

نقاله ای است که از يک سيستم تک ريلی هوايی تشکيل شده است که شامل يکسری قرقره ويک رشته زنجير می باشد ، بدين صورت که بار از قرقره آويخته شده وبا حرکت زنجير حمل شود .
1- جهت انجام برخی عمليات ، مانند رنگرزی ، پخت ، و روغن زدايی ، شستشو و . . . هنگامی که بصورت پيوسته صورت می گيرد ، استفاده می شود.

2-جهت تغذيه خط مونتاژ نيز استفاده می شود.
3- جهت انتقال در مسافات زياد استفاده می شود

4- در صورتی که در نزديکی سقف نصب شود ، در استفاده از فضا صرفه جويی می شود.
5- اغلب در حمل ونقل داخلی بخش های واحدهای صنعتی استفاده می شود.

ايمني در نوار نقاله ها :يكي از پارامتر هاي مهم در انتقال مواد ايمني فرايند مي باشد كه به صورت هاي متنوعي بايد فراهم گردد .از جمله عدم در دسترس بودن بخش هاي خطر ناك دستگاه مخصوصا در حين روشن بودن ان مي باشد .

منابع

کتاب طراحی کارخانه های صنایع غذایی ،  دکتر عسگر فرحناکی – مهندس محسن گواهیان

Views: 50