تاسیسات و ابنیه کارخانه جات مواد غذايي

مقدمه :

فرآیند ساخت بناهای کارخانجانه بر اساس نیازمندی های تولید در جهت استفاده بهینه از مواد و حصول اطمینان از توالی عملیات می باشد.

طراحی از مراحل اجتناب ناپذیر احداث هر کارخانه ­ای است. طراحی نه تنها هزینه نیست، بلکه اولین و بهترین روش برای کاهش هزینه هاست. دلیل کاهش هزینه ­ها این است که کلیه مراحل ساخت به صورت مجازی در کامپیوتر انجام شده و همه مشکلات مشاهده می شود و در همان دنیای مجازی مشکلات بدون متحمل شدن هزینه­ های زیاد برطرف شده و طراحی بهینه می­ شود. علاوه بر این چون محاسبات مهندسی لازم جهت طراحی سازه­ ها انجام می­ پذیرد، کمترین متریال مصرفی برای تامین قابلیت اطمینان و استانداردها بدست می آید و از هزینه اضافی جهت متریال مصرفی به ویژه فولاد و بتون جلوگیری می­ شود. همچنین چون خروجی طراحی، نقشه های ساخت و اجرا با جزئیات کامل است، پس اجرا در زمان کمتری انجام شده و کاهش زمان اجرای پروژه، یعنی تولید سریع تر و تولید سریع تر یعنی جلوگیری از خواب سرمایه و برگشت سریع تر هزینه ها و همین مزیت بدون حتی در نظر گرفتن سایر مزیت ها، خود هزینه برای طراحی را توجیه پذیر می کند.

 حال فرض کنید سرمایه گذاری مرحله طراحی را نادیده بگیرد و صرفا با تکیه بر تجربه پیمانکاران اقدام به احداث کارخانه کند. چون هیچ نقش ه­ای موجود نیست، بسیاری از اشتباهات رخ می­ دهد که اجرا کنندگان را وادار به تکرار چندین باره برخی مراحل می کند و همین یعنی افزایش هزینه و افزایش مدت زمان اجرای پروژه. همچنین چون هیچ طرحی وجود ندارد، هر نوع تخمینی از هزینه ­های پروژه دارای خطای فراوان خواهد بود و چه بسا ساخت کارخانه بدون طراحی، پروژه را به علت کمبود منابع مالی متوقف کند علاوه بر این پس از اجرا و مشاهده نتیجه، مشکلات خود را نشان می­ دهد و در بسیاری از موارد برای حل مشکلات دیگر کاری نمی­توان انجام داد و تنها کاری که می ­شود کرد این است که تا ابد با این مشکلات دست و پنجه نرم کرد و سازندگان را مورد شماتت قرار داد.

حال در نظر بگیرید، سرمایه گذاران تیمی طراح را در ابتدا انتخاب کنند و طراحی آغاز گردد. ابتدا طرح اولیه استخراج شده و نتیجه طراحی در اختیار همه صاحب نظران و افراد مورد وثوق سرمایه گذاران قرار گرفته و با مشورت، بررسی و تبادل نظر اصلاحات انجام شده و طرح اولیه تصویب می ­گردد و بر اساس همان طرح برنامه ریزی­ ها انجام شده و هزینه ­های انجام پروژه با دقت تخمین زده می­شود و پروژه آغاز می­ گردد و طبق برنامه متناسب با هر مرحله طراحی­ های جزئی انجام شده، محاسبات مهندسی انجام گشته و سازه­ ها طراحی می گردند و در نهایت­ نقشه­ های اجرایی تهیه شده و بر اساس نقشه­ ها استعلام قیمت و انتخاب اجراکنندگان به سادگی انجام می­پذیرد. به دلیل انکه نقشه­ ها به صورت مستند ثبت می شود از بسیاری از مشکلات که با اجراکنندگان بوجود می آید جلوگیری می شود. پس از انتخاب اجراکنندگان، آنها بدون سردرگمی متریال مورد نیاز را به اندازه تهیه کرده و در کمترین زمان ممکن طرح را اجرا می کنند. به دلیل اینکه همه مسائل در طراحی دیده می­شود به ندرت با مشکل غیر منتظره­ای مواجه شده و نتیجه کار نیز بسیار دلچسب است. علاوه بر این نقشه های کامل وجود دارد و در آینده انجام هر توسعه و بهینه سازی را بسیار آسان تر می کند.

براي محاسبه هزينه‌هاي تهيه زمين و ساختمان‌هاي مورد نياز اين واحد، لازم است اندازه بناهاي مورد نياز از قبيل؛ سالن توليد، انبارها، ساختمان‌هاي اداري، محوطه، پاركينگ و … برآورد شود. سپس مقدار زمين مورد نياز براي احداث بناها با در نظر گرفتن توسعه طرح در آينده، محاسبه شود.

تاسيسات:
سالن يا سالن هاي تاسيسات ( محل نصب ديگ هاي بخار , پمپ ها , فيلتر هاي آب , منابع گاز، کارگاه هاي مختلف و غيره ) بايد از ساختمان اصلي کارخانه جدا، ولي نزديک به آن باشد تا اتلاف انرﮋي به حداقل برسد. درنصب لوله هاي ارتباطي بين واحد تاسيسات و کارخانه, ارتفاع بايد طوري در نظر گرفت که کاميون هاي حمل و نقل بتوانند بدون اشکال از زير آنها عبور کنند . همچنين کليه لوله بايد متناسب شرايط جوي محل , عايق پيچي شوند.

انبار ها

در يک کارخانه غذايي, بسته به نوع توليدات , انبار هاي مختلفي ساخته مي شوند که از ان جمله است:
1 ) انبار مواد اوليه ( شيشه , قوطي , برچسب , انواع ادويه , شکر و غيره)
2) انبار مواد شيميايي ( سولفور ها , مواد رنگي , سوربات ها , سود سوز اور , مواد شستشو و مواد ضدعفوني کننده و امثالهم)
3) انبار وسايل يدکي و وسايل کوچک
4) انبار محصولات توليد شده .
سهم هر يک از اين انبار ها بستگي به نوع کار واحد توليدي دارد. در کارخانه هاي کنسرو فراورده هاي فصلي , پيشنهاد مي شود که سهم انبار فراورده هاي مختلف توليد شده , 50 درصد ظرفيت کل توليد سال باشد, گر چه اين فضا زياد به نظر مي رسد, ولي در بسياري از موارد اوليه و بسته بندي در مدت کوتاه فضاي اضافي را بسيار مفيد مي سازد . براي انبار ها بايد درهاي بلند و بزرگ کاميون رو پيش بيني شود و نصب ديوار هاي ضد اتش سوزي احتمال خطر و خرج بيمه را به مقدار قابل ملاحظه اي کم مي کند. براي استفاده بهتر از فضاي انبار لازم است ان را به بلو ک هايي خط کشي کرد و محل تقريبي هر محصول را تعين کرد. براي اين منظور بايد فراورده ها يي را که کمتر در انبار مي مانند را در دسترس و فراورده هايي را که مي بايد مدت ها در انبار بمانند در قسمت هاي عقبتر انبار قرار داد. دماي انبار در زمستان نبايد از صفر پايين تر برود , زيرا در غير اين صورت احتمال يخ زدگي که باعث شکسته شدن شيشه ها و فساد فيزيکي غذا ها ( شکسته شدن کلوئيدي و جدا شدن سرم مدار مايع از جامد) مي شود، زياد خواهد بود . اختلاف زياد دما در روز هاي مرطوب , باعث نشت رطوبت روي کارتن ها و بسته هاي غذا يي شده و احتمال رشد کپک را بيشتر مي کند و لذا در مواقع لزوم بايد امکان گرم کردن انبارها وجود داشته باشد.

ارتفاع سقف

بلندي سقف بايد به اندازه اي باشد که کليه وسايل نقاله از قبيل تسمه نقاله , انتقال بسته هاي خالي از خارج و نيز بارگيري فراورده هاي توليد شده از داخل انبار ها به بيرون به راحتي انجام شود.
ارتفاع 8_7 متر براي بسياري از کارخانه هاي مواد غذايي , ارتفاع خوبي به شمار مي رود , زيرا هنگام کار , هواي گرم و بخار اب و مواد تبخير شده ديگر بالا رفته و هواي زيرين که کارگران در آن کار مي کنند , نسبتا تميز باقي مي ماند. از طرفي ارتفاع زياد سبب مي شود که نقل و انتقالات ظروف بسته بندي شده توسط تسمه نقاله به راحتي صورت گيرد; بدون اينکه دست و پاگير باشد و يا سر راه وسايل ديگر قرار گيرد . از نظر تهويه و روشنايي پنجره هاي زير, سقف بلند مي تواند کمکي به سيستم تهويه و روشنايي باشد .

تصفيه فاضلاب

پيش بيني تصفيه فاضلاب اب کارخانه ها قبلا مورد تاکيد واقع شد . حجم فاضلاب هر کارخانه با توجه به گسترش ان در اينده بايد تا حد امکان به طور دقيق محاسبه شده و براي تصفيه ان پيش بيني لازم به عمل ايد. در صورت نزديکي به دريا يا رود خانه بزرگ و اجازه قانوني , ممکن است فاضلاب را رقيق کردن به ميزان معين وارد آنها ساخت . در اين صورت تعداد B.O.D فاضلاب بايد از حد خاصي که شهرداري ها تعين مي کنند , تجاوز نکند. در صورتي که چنين امکاني وجود نداشته باشد , کارخانه ها بايد پيش بيني هاي لازم را براي تصفيه فاضلاب کارخانه بنمايد . براي اين کار ممکن است از تانک هاي تخمير براي کارخانه هاي کوچک و يا  از فيلترهاي تصفيه و يا مرداب ها براي حجم زياد فاضلاب کارخانه هاي بزرگ استفاده کرد عبارتست از مقدار O2 لازم بر حسب قسمت در ميليون براي تخمير هوازي و اکسيداسيون کامل مواد آلي يک فاضلاب که معمولا آن را در 20 درجه سانتي گراد و به مدت 5 روز محاسبه مي کنند. هر چه BOD کمتر باشد اضافه کردن فاضلاب به آب هاي راکد و متحرک , خطر کمتري براي موجودات زنده , مانند ماهي و غيره خواهد داشت.

دفاتر و آزمايشگاه

دفاتر اداري و آزمايشگاه ها , بخش ديگري از تاسيسات کارخانه مي باشند . معمولا دفاتر از کارخانه جدا بوده , اما ازمايشگاه در کنار آن قرار دارد . بخش کمک هاي اوليه , بايد به صورت واحدي مستقل باشد و بخش هاي تعميرات و انبارهاي مواد اوليه و غيره نيز بايد از سالن هاي توليد جدا باشند. در ساختمان اين واحدها بايد امکان توسعه و گسترش آنها در آينده , مورد توجه قرار گيرد .

پيش بيني هاي بهداشتي

اطراف کارخانه بايد به طرز جالبي , محوطه سازي و در صورت لزوم زهکشي شود. ديوارهاي داخلي بايد حداقل تا ارتفاع 2 متري از کاشي هاي قابل شستشو پوشانده شود .( بستگي به نوع محصول, ارتفاع کاشي ممکن است تا سقف هم برسد. ( کف کارخانه علاوه بر ضد اسيد بودن بايد به راحتي قابل شستشو باشد. گوشه هاي ديوار ومحل اتصال ديوار ها و کف را مي بايد با کاشي هاي مورب ساخت تا محل تجمع گرد و خاک و غيره نشود .در صورت استفاده از کاشي يا رنگ هاي قابل شستشو بايد از رنگ هاي روشن که کثافات را به راحتي نشان مي دهد استفاده کرد.قسمت توليد بايد تا حدامکان از بقيه قسمتها مجزا باشد .

سيستم تهويه

براي تهويه بايد از سيستم هواي فيلتر شده استفاده کرد . در اين سيستم , هواي خارج پس از فيلتر شدن و در صورت لزوم گرم يا خنک شدن از طريق کانال هاي جانبي داخل پمپ مي شود . اين سيستم سبب مي شود که هواي داخل کارخانه از درب ها خارج شده و مانع ورود گرد و غبار و حشرات به داخل شود. قدرت اين دستگاه ها بايد به حدي باشد که بتواند در هر 25 دقيقه يک بار هواي داخل کارخانه را عوض کند . در اين مکان ها استفاده از پنکه هاي سقفي پيشنهاد نمي شود , مگر براي مواقع استثنايي که حجم بخار داخل به قدري باشد که تهويه معمولي از عهده خارج کردن آن برنيايد . در مقايسه با فعاليت يک کارخانه با خصوصيات فوق , کارگاه هاي زير پله اي از امکانات غير استاندارد و حداکثر آلودگي ها ,محصولاتي به ظاهر شيکي را به بازار عرضه مي کنند که از نظر کيفيت و بهداشت به دور از بازرسي و کنترل هاي ماموران است. مصرف کننده بايد از جزئيات توليد استاندارد با خبر باشد و توليد کننده محصولات استاندارد نيز وظيفه دارد , جزئيات کار خود را براي اگاهي مصرف کننده اطلاع رساني کند تا هم تفاوت توليد استاندارد با تقلبي مشهود شود و هم سرمايه گذاري در اين رشته بي اجر و پاداش نماند.

سطوح در کارخانه مواد غذایی

سطوح
سطوح در تماس با مواد غذایی تمامی تجهیزات باید قابل تمیز شدن باشد و نباید هیچگونه ماده سمی در تماس با مواد غذایی به داخل آن هدایت شود . این سطوح باید در برابر همه مواد تمیز کننده و باکتری زداها ( ضد عفونی کننده ها و مواد شوینده ) مقاوم بوده ، مواد و فلز بکار رفته در ساختار آنها و سطح مماس با محصول نباید قابلیت جذب به وسیله ماده غذایی را داشته باشد و از نظر صیقلی و استقامت نیز از ویژگی های لازم برخوردار باشد .
تمامی سطوح مماس با محصول باید به آسانی قابل دید و تمیز کردن دستی باشد و لازم است موثر بودن حذف تمام رسوبات در سطوح ، قابل اثبات باشد اگر از سیستم تمیز کردن در جا ( Cip) استفاده می شود ، اثبات کردن نتایج ، حاصله و رضایت بخش بودن عملیات ضروری است .
جریان مواد
تمام بخش های ورودی و خروجی تجهیزات و لوله ها باید ویژگی تخلیه خود به خودی داشته و به آسانی قابل تمیز کردن باشد از سطوح افقی تا حد ممکن استفاده نشود و به جای آن از سطوح شیب دار استفاده گردد . در مورد سطوح خارجی باید جریان مایع از منبع اصلی محصول به طرف بیرون باشد جریان مواد
تمام بخش های ورودی و خروجی تجهیزات و لوله ها باید ویژگی تخلیه خود به خودی داشته و به آسانی قابل تمیز کردن باشد از سطوح افقی تا حد ممکن استفاده نشود و به جای آن از سطوح شیب دار استفاده گردد . در مورد سطوح خارجی باید جریان مایع از منبع اصلی محصول به طرف بیرون باشد .
نصب
طراحی باید به گونه ای باشد که از شکل گیری و ریزش هر گونه آب تعریقی ( condensation ) بر روی تجهیزات و لوله ها در محوطه جلوگیری کند اگر شکل گیری آب تعریق شده اجتناب ناپذیر باشد باید طراحی به شیوه ای انجام شود که آب تعریق شده برروی مواد و محصول نریزد .
تجهیزات و نرده های نگهدارنده ( Support structures ) باید بر روی سطوح خود به خوبی محکم شوند ( بر روی سقف ، دیوارها یا کف ) . در این حالت نباید هیچ حفره و یا شکافی در مسیر تمیز کردن تجهیزات و ابنیه های عمومی ( سقف ، دیوار ها و کف ) بوده ، بازرسی و نظارت بر آنها به سادگی امکان پذیر باشد .
مواد ساختمانی
مواد به کار رفته در ساختمان ماشین آلات غذایی باید با توجه به نوع نیازمندی ها تعیین و استفاده شود . مواد در تماس با محصول باید تحت شرایط عملیات ، حالت خنثی و یا بی اثر ( Inert) داشته باشد . همچنین نباید هیچگونه واکنشی هنگان فرآیند در برابر مواد پاک کننده و ضد باکتری شیمیایی ( ضد عفونی کننده ها یا مواد شوینده بهداشتی ) بروز نماید . علاوه بر این سطوح باید در برابر خورندگی مقاوم و دارای ثبات مکانیکی و غیر رسمی باشند . سطح در تماس ماشین آلات باید به خوبی پرداخت شود تا هنگام استفاده، رفتاری مخالف فرآیند را از خود نشان ندهند .
تمام سطوح مماس باید به آسانی قابل دید و تمیز کؤدن دستی باشد و لازم است موثر بودن حذف تمام رسوبات در سطوح ، قابل اثبات باشد .
غیر رسمی بودن
به دلیل غیر قابل قبول بودن حضور هر گونه ماده سمی در مواد غذایی ، طراح باید در انتخاب مواد بکار رفته در ساختار ماشین آلاتی که در تماس مستقیم با محصول است دقت لازم را بکار گیرد . طراح به هنگام استفاده از استیل زنگ نزن ( stainless steel ، انواع پلاستیک ، الاستومرها ( پلمیر ) ، مواد روان کننده ، چسبنده ، انتقال دهنده جریان ( سیگنال ها ) و غیره قوانین مربوطه را مراعات نماید .
سطوح غیر قابل تماس با محصول نیز باید دارای ثبات مکانیکی ، پرداخت بسیار خوب و قابلیت تمیز کردن آسان باشند . به طور معمول از فولاد زنگ نزن نوع AISI -316 – AISI -316L –AISI-304 ، که به خوبی در برابر خورندگی مقاومت دارند به طور گسترده استفاده می شود در مواردی بسته به نوع کاربرد آن ممکن است از بعضی پلاستیک ها استفاده شود . پلاستیک ها در مقایسه با فولاد برتری هایی از جمله : هزینه پایین ، وزن کمتر و مقاومت بهتر در برابر مواد شیمیایی را دارند .
در بعضی کشورها از کدهای کاربردی خاصی برای مواد در تماس با مواد غذایی استفاده می شود . معمولاً در این موارد قانون ، تعیین کننده محدوده کاربردهای آن ها است .
فولاد زنگ نزن
در کارخانه های مواد غذایی با توجه به فرآیند ها از انواع فولادهای غیر آهن ربایی ( فولاد نگیر Austenitic) و زنگ نزن نوع AC14,DIN3,AISI12 برای سطوح در تماس با مواد غذایی استفاده می شود . انتخاب نوع فولاد تا حد زایادی به خاصیت مقاومت در برابر خورندگی مواد شوینده و جوش پذیری آن بستگی دارد .
از فولاد AISI -304 یا DIN Werkstoff No.1.4301 عموماً برای مایعاتی فاقد ترکیبات کلره ، استفاده می شود . زیرا کلر باعث خورندگی موضعی می شود . اگر درمایعات فرایند شونده یا شوینده ترکیبات کلر باشد بهتر است از فولاد AISI -316 حاوی مولیبدیوم یا تیتانیوم استفاده شود .
مواد استحکام دهنده پلاستیک نباید در تماس با محصول قرار گیرد مگر اینکه اتصال بین الاستومر و مواد استحکام دهنده آنقدر باشد که مانع نفوذ محصول شود .
فشار بیش از حد باعث آسیب دیدن ترکیبات پلاستیکی شده و ممکن است سبب داخل شده الاستومرها به عنوان درزبند در بین سطح فلزی نیز استفاده می شود . فشردن الاستومرها باید تحت کنترل و به اتصال حرارتی آن در هنگام پاستوریزاسیون یا استریل کردن محصول یا تجهیزات نیز توجه شود .
چسب ها
از چسب برای نگهداری واشرها د محل های مورد نظر استفاده می شود این کار همواره باید با نظر سازنده تجهیزات و متناسب با نوع واشر بکار رود . باید مطمئن بود که چسب شرایط بروز خورندگی بر روی تجهیزات فولادی زنگ نزن ایجاد نکرده است . تمام اتصال ها باید بطور پیوسته و بدون عیوب مکانیکی باشد و چسب نتواند از سطوح جدا شود .

مواد روان کننده
گریس ها و روغن های روان کننده که در صنایع غذایی بکار می روند باید با موافقت سازمان غذا و دارو آمریکا ( FDA) و مطابق با گزارش شماره 3570/178 قوانین غذا ، دارو و محصولات زیبایی باشد . در این گزارش ترکیبات مجاز موجود در روغن ها و گریس ها برای مواد روان کننده ، ضد زنگ ، روغن کاری ، مواد کمک کننده به آب بندی واشرها و درزبندیها در تجهیزات در تماس مستقیم با ماده غذایی بیان شده است .

مواد ایزوله کننده
تجهیزات باید به گونه ای ایزوله شود که ورود رطوبت به داخل لایه های آن امکان پذیر نباشد ( برای مثال : هنگام باز کردن اتصال ها یا ورود آب تعریق به داخل لایه های ایزوله شده ) ورود آب ممکن است موجب تماس سطوح فولاد زنگ نزن با ترکیبات کلر دار و بروز خورندگی شود . امکان دارد بعضی ترکیبات ایزوله کننده ، کلر آزاد کنند که باید در انتخاب آن نیز دقت لازم بکار گرفته شود .

سیالات انتقال دهنده جریان ( سیگنال ها (
گاهی از سیالات خاصی برای انتقال داده های فرایند استفاده می شود ( اندازه گیری فشار با استفاده از فشار روغن بر دیافراگم در فشارسنج روغنی یا دیافراگمی) در این موارد بر اثر پوسیدگی غشا ، ممکن است مقداری از آن وارد محصول شود . بنابراین سیالاتی مانند روغن سیلیکون یا گلیسرین باید از نوع مجاز و قابل استفاده در صنایع غذایی انتخاب شود .

ساختار سطوح

سطوح صیقلی

سطوح مماس با محصول باید کاملاً صیقلی شده و دارای اندیس زبری ( Ra ) ( Roughness Value) قابل قبول و بدون عیب از جمله حفره ، چین و درز باشد . برای سطوح بزرگ در تماس با محصول ، اندیس زبری 0.8 um Ra توصیه شده است . از اندیس زبری بزرگتر از 8/0 میکرومتر در صورتی که نتایج آزمایش نشانگر قابلیت مناسب تمیز کردن باشد میتوان استفاده کرد . باید توجه داشت که فولاد سرد شکل داده شده ، دارای اندیس زبری 5/0-2/0 میکرومتر است که معمولاً به پولیش نیاز ندارد . مشروط بر اینکه سطح مماس با محصول ، عاری از حفره ، چین و درز باشد .
فولاد DIN Werkstoff No. 1.4404 و AISI-316L یا DIN Werkstoff No. 1.4404اغلب برای تجهیزات و لوله های تماس با مایعات کلردار توصیه می شود که دمای عملیات آنها تقریباً 60 درجه سانتی گراد است ترک ناشی از خورندگی در استیل نوع AISI-316 بر اثر تماس با ترکیبات کلر دار در دمای زیر 60 درجه سانتی گراد روی نمی دهد اما دمای 150-60 درجه سانتی گراد آسیب رسان است به هر حال فولاد AISI -316 برای تجهیزاتی مانند دریچه ها،پوشش پمپ ، روتورها و شفت ها و فولاد AISI-316L برای لوله ها و پایه ها توصیه شده است. در این میان خواص جوش پذیری فولاد هم مد نظر خواهد بود .
فولاد AISI -410 یا DIN Werkstoff No.1.4006 و AISI -409 ( یا DIN1.4512) ترکیب فولاد AISI -329 ( یا DIN1.4460) و آلیاژ ضد خوردگی 825 ( مرجع 5( نم تواند مقاومت مناسبی را در برابر خوردگی ایجاد نماید ولی ممکن است از این ترکیب برای مصارف ویژه استفاده شود .

پلاستیک ها

 در طراحی بهداشتی ممکن است از گروه خاصی از پلاستیک ها که قابلیت تمیز شدن را دارند استفاده شود . از جمله :
– پلی پروپیلن ( pp) Polypropylene
– پلی ونیل کلراید غیر پلاستیکی Polyvinyl chloride unplasticized
– استال کوپلیمر Acetal copolymer
– پلی کاربنات Polycarbonate
– پلی اتیلن با دانسیته بالا ( PE) hgh- density Polyethlene
اگر استفاده از پلی تترافلوئوریتن ) (Polytetrafluoroethylene=PTFEمد نظر باشد باید توجه داشت که : PTFE منافذ زیادی دارد و تمیز کردن آن مشکل است . علاوه بر این PTFE قابلیت ارتجاعی مناسب را نداشته ( خشک می باشد ) لذا نمی توان از آن برای ساخت تجهیزات آسپتیک نامناسب می سازد .
اگر از مواد دیگری مانند شیشه ، فیبر کربنه و فیبر شیشه ای برای استحکام بخشی در پلاستیک استفاده شود . نباید در تماس با محصول قرار گیرند . مگر اینکه ارتباط بین ترکیبات استحکام بخش و پلاستیک به قدری باشد که نفوذ محصول به داخل آنها را غیر ممکن کند .

الاستومرها

از انواع مختلف الاستومرها در صنایع غذایی برای درزبندی ها ، واشرها و حلقه های اتصال دهنده استفاده می شود . مواد توصیه شده عبارتند از :
– اتیلن پروپیلن دین مونومر ( Ethylene propylene diene monomer EPDM) که این نوع در برابر روغن و چربی مقاومت ندارد .
– لاستیک نیتریل Nitrile rubber
– لاستیک نیتریل بوتیل Nitrile butyl rubber
– لاستیک سیلیکونی ( Silicin rubber ) برای استفاده در دمای بالا تا 180 درجه سانتی گراد مناسب است .
– فلوئورالاستومر ( Fluoroelastomer ) یا ویتون ( Viton) برای استفاده در دماهای بالا تا 180 درجه سانیت گراد مناسب است .
سطوحی که در تماس با محصول نیست باید به قدر کافی صاف باشد تا بتوان آنها را به سادگی تمیز کرد .

جوشکاری

اتصالات جوشکاری شده فلزی باید به صورت پیوسته و عاری از هرگونه عیبی باشد در هنگام جوشکاری باید از گاز محافظ در دو سوی سطوح جوشکای استفاده کرد . اگر جوشکای صحیح انجام پذیرد هیچگونه عملیات پس از جوشکاری پرداخت و یا صیقل کاری نیاز ندارد . برای مجاری ترجیحاً از روش دوار استفاده می شود اگر از ماشین دوار به طور مناسبی استفاده شود . جوش ها از کیفیت بالایی برخوردار خواهند بود .
جوش ها در سمت غیر مماس با محصول نیز باید به صورت پیوسته و دارای سطح صاف باشند تا بتوان به آسانی آنها را تمیز کرد .
برای ایزولاسیون تجهیزات و مجاری ، از ایزولاسیون خلائی و یا مواد عایق کننده استفاده می شود .

پایه ها

 از پایه های برای نصب سیستم لوله کشی و تجهیزات استفاده می شود پایه ها باید به گونه ای نصب شود که امکام باقی ماندن ذرات آب یا خاک بر روی سطوح یا داخل آن ها نباشد . در انتخاب جنس آن نیز لازم است امکان ناسازگاری و عکس العمل گالوانتیک ( عکس العمل پیل الکتریکی ) بین فلزات ناهمگون در نظر گرفته شود . این عکس العمل در هنگام تماس مداوم دو فلز غیر همجنس روی داده و باعث بروز خورندگی می شود .

ایزولاسیون

 برای ایزولاسیون تجهیزات و مجاری ، از ایزولاسیون خلاء ای و یا مواد عایق کننده استفاده می شود. در ایزولاسیون خلاء ای پس از تخلیه هوای بین جداره ها ، سیستم جوشکاری دوبل برای جلوگیری از داخل شدن هوا به کار گرفته می شود روش دیگر، استفاده از مواد عایق کننده غیر کلره در جدار داخلی مخازن یا تجهیزات دو جداره است که در این حالت باید پوشش فولادی زنگ نزن بکار رود. پوسته باید کاملاً با جوش مسدود شده تا ورود احتمال هوا یا رطوبت را نا ممکن سازد .

 

بازدیدها: 121