فـیـبـر و کاربرد آن در صنایع غذایی

يكی از عللی كه اجداد ما بيماريهای گوارشی كمتری داشتند و مشكلاتی مثل يبوست كمتر آنها را آزار مي داد شيوه درست تغذيه و استفاده بيشتر از الياف گياهی در غذای روزانه اشان بوده است. زندگی ماشينی باعث بر هم خوردن نظم غذايی بشر شده است و كمتر به وجه طبيعی مواد غذايی توجه مي كند. وقتي اليا ف گياهی مصرف نمي شوند مشكلات زيادی پديد مي آيد که يكي از آنها يبوست است و اگر تداوم يابد باعث هموروئيد و سرطان روده بزرگ و راست روده ( ركتوم) مي شود. حتـی كـلسترول مـضر خون بالا مي رود و بسياری مشكلات ديگر حادث می شود. در زير به بررسی اين موضوع مي پردازيم : فـــيـبــر
فيبر به معنی الیاف است که بعنوان مواد سخت و حجيم شناخته شده و شامل همه قسمت های گياهی است که بدن نمی تواند آنرا هضم و جذب کند. در اصطلاح پزشکي به مخلوطي که شامل سلولز، همي سلولز، لیگنین و پکتين است فيبر گفته مي شود. فيبر به دو دسته تقسيم می شود: فيبر نامحلول مثل سلولز، همي سلولز، لیگنین و فيبرهای محلول مثل پکتین.
فيبر ها از فيبريل ها تشكيل شده اند كه اين فيبريل ها عموماً از ميكروفيبريل ها تشكيل شده اند كه آنها خود نيز از فيبريل هاي بنيادين تشكيل شده اند. بدليل خاصيت “مويينگي” فيبرها، سرعت نفوذ و پخش و همچنين قابليت جذب و نگهداري آب به صورت باند شده افزايش مي يابد. مايعات جذب شده در طي اين فرايند، بواسطه نيروهاي مويينگي و پل هاي هيدروژني ايجاد شده، در شبكه فيبري محصور و مقيد مي گردد، در نتيجه آزاد نيستند و براحتي خارج نمي شود. عملكرد فيبرها كاملا مستقل از دما، فشار، زمان انبار شدن و يا pH است .
اغلب مواد خوراکي طبيعي مانند حبوبات، غلات کامل (گندم، سبوس و جوي سبوس دار)، دانه ها، ميوه ها و سبزي ها داراي فيبر هستند، فيبرهاي گندم،جو و پودرهاي سلولزي بواسطه ويژگي نامحلول بودن يك شبكه فيبري سه بعدي پديد مي آورد كه تاثير قابل توجهي در بهبود بافت و پايداري محصول نهايي دارد.
فیبر گندم (wheat fiber) از جمله فیبرهای مورد استفاده در صنعت فرآورده های گوشتی است که بدون ایجاد تغییر در طعم و بوی گوشت، در بهبود خواص کیفی محصول تاثیر بسزایی دارد.
پودر فيبر گندم و پودر جو، طي يك فرآيند پيچيده ترموفيزيكال از بخش هاي ساختماني گندم و جو بدست مي آيند، پودر فیبر گندم پودري سفيد رنگ و پودر فیبر جو پودری سفید مایل به زرد است. هر کدام از دو پودر با دانه بندي ريز و حاوي 97% فيبر خوراكي هستند كه قسمت اعظم محتواي فيبري را فيبر نامحلول تشكيل مي دهد. بنابراين ارزش فيزيولوژيكي و تغذيه اي قابل توجهي (نظير غني سازي با فيبر، كاهش چربي، كاهش كالري و غيره) دارند. علاوه بر اين، استفاده از آنها بعنوان يك ماده خوراكي خصوصاً با توجه به فاقد بودن E-Number پودر فیبر گندم، در اغلب فرآورده هاي غذايي نقش موثر و مفيدي در بهبود خواص تكنولوژيكي (بهبود بافت، كاهش افت وزن، كاهش از دست رفتن آب و غيره) محصول ايفا مي نمايد. پودر فيبر گندم و پودر فیبر جو فاقد گلوتن و اسيد فيتيك هستند.

فيبر سيب، پودري كرم رنگ با دانه بندي متنوع و محتواي فيبري 60 % و ميزان فيبر محلول قابل توجه است كه طي فرآيندي پيچيده از سيب های خشك شده بدست مي آيد.
فيبر سيب زميني، يك فيبر طبيعي با محتواي فيبري بيش از 77% است كه مزاياي زيادي از جمله كاهش چربي و افزايش زمان ماندگاري را با حفظ كيفيت محصول داراست. فيبر سيب زميني، طي يك فرآيند پيچيده ترموفيزيكال و با حذف تمام مواد نامطلوب و با طعم و بوي طبيعي و خواص فوق العاده تغذيه اي و تكنولوژيكي بدست می آید.
از نظر تكنولوژيكي، تركيب فيبرهاي غله اي با فيبر سيب زميني ، در بهبود قابليت مصرف و خاصيت جذب و نگهداري آب، تاثيرات برجسته اي ايجاد مي كند كه استفاده از آن را در محصولات گوشتي نظير همبرگر و سوسيس، امولسيفايري كاملاً مناسب مي گرداند. علاوه بر اين بواسطه تاثيرات و خصوصيات اين فيبر، مي توان آن را در صنايع نان بكار برد.
فيبر سيب زميني امتيازات و خواص فيبرهاي نامحلول را با ويژگي هاي نشاسته و پكتين تلفيق مي كند. يكي از ويژگيهاي كليدي فيبر سيب زميني، تشكيل شبكه فيبري سه بعدي در محصول نهايي است كه اين خصوصيت فيبر سلولزي، به بهبود بافت و پايداري محصول كمك مي كند و بواسطه اين ساختار و تاثير مويينگي كه زمان انتشار را تسريع مي كند، باعث حفظ و باند شدن رطوبت مي گردد.
بواسطه محتواي فيبري بالا، فيبر سيب زميني را در توليد محصولات سلامتي بخش و functional نيز بكار مي برند. Functional foods) غذاهايي هستند كه بر روي يك يا چند عملكرد بدن تأثيرگذار بوده و عملكرد آنها سبب بهبود سلامت و يا كاهش ريسك ابتلا به برخي بيماريها مي گردند.)
محتواي فيبري نامحلول بالا و تأثيرات مثبت آن در ارگانيسم بدن انسان طي تحقیقات كلينيكي مختلف ثابت شده است. علاوه بر اين، فيبر سيب زميني حاوي 12% نشاسته مقاوم پروبيوتيك است. فيبر سيب زميني فاقد گلوتن و GMO بوده و آلرژي زا نمي باشد.
فيبر پرتقال، به رنگ زرد مايل به قرمز با خواص ميوه اي و طعم ملايم پرتقال است، حاوي 65% فيبر خوراكي مي باشد كه 28% آنرا فيبر محلول تشكيل مي دهد. پالپ ميوه حاوي پكتين كه از اجزاي معمول آبميوه ها هستند، منبع قابل توجه فيبر محلول محسوب مي شوند. نوشيدني هاي ميوه اي معمولاً حاوي g/L 2 فيبر خوراكي هستند، در حاليكه در صورت غني شدن آنها با فيبر پرتقال محتواي فيبري آنها به g/L 20مي رسد كه 50% وزني آن فيبر نامحلول است. از فيبر پرتقال مي توان جهت تهيه قرص، اسنكها، محصولات خشك بيكري، بارهاي ميوه اي و شيرين ،نوشيدني ها، سس و اسانس استفاده نمود.
فيبر گوجه فرنگي، محصول جانبي استخراج ليكوپن(Lycopene) از گوجه فرنگي رسيده است. بسياري از اجزاء محلول در خلال فرآيند استخراج حذف مي شوند (نظير شكر،چربي ها و رنگهاي محلول در چربي)، در نتيجه مدت ماندگاري محصول افزايش مي يابد. فيبر گوجه فرنگي پودري زرد مايل به قهوه اي و طعم ملايم گوجه فرنگي با 65% محتواي فيبري خوراكي است كه بيش از 55% آنرا فيبر نامحلول تشكيل مي دهد. فيبر گوجه فرنگي حاوي مقدار قابل توجهي ليگنين است. ليگنين پلي ساكاريد نيست و بواسطه مقاومت حتي در برابر فلوراي روده، از ديگر اجزاي فيبرهاي خوراكي متمايز مي شود. درحاليكه ساير فيبرهاي خوراكي نظير سلولز در روده به مولكول هاي كوچكتري مي شكنند، ليگنين خواص و تأثيرات خود را در خلال حركت در روده حفظ مي كند. فيبر خوراكي موجود در فيبر گوجه فرنگي نيز همانند پروتئين منجر به افزايش ظرفيت جذب نگهداري آب بصورت باند شده مي گردد. اين تأثير مستقل از دما بوده و حتي در شرايط دمايي بسيار كم نيز پايدار است. چنين به نظر مي رسد كه آب هم در سطح و هم در لوله هاي مويينه داخل فيبر باند مي شود. با افزودن فيبر گوجه فرنگي به محصولاتي نظير كچاپ مقدار كالري كاهش و ميزان فيبر افزايش مي يابد.
پودرهاي سلولزي، در حدود 8 ميليون تركيب آلي در طبيعت يافت مي شود كه سلولز بعنوان شاخص ترين پلي ساكاريد و بزرگترين منبع كربن آلي باند شده، در طبيعت جايگاه خاصي دارد. اين بدان معناست كه سلولز نقش مهمي در تداوم تعادل اكولوژي ايفا مي كند و همچنين با تثبيت CO2 به حفاظت اتمسفر كمك مي نمايد. پودر سلولز از طريق پروسس و حذف ناخالصي ها مستقيماً از فيبرهاي آلي تهيه مي شود. ثبات مكانيكي و شيميايي از مهمترين ويژگي هايي است كه سلولز را بعنوان يك افزودني خاص در فرآورده هاي مختلف غذايي مطرح مي كند. فواید مصرف فـیـبـــر
جلوگیری از ابتلا به یبوست فیبر توانایی جذب آب فراوان در دستگاه گوارش دارد و به این ترتیب باعث دفع آسان می شود و به همچنین علت دفع آسان، به «هموروئید (بواسیر)» دچار نمی شوید.

ممانعت از ابتلا به بیماریهای سخت و جدی
– بیماری قلبی: تحقیقات پزشكی نشان می دهد كه مصرف گیاهانی مثل گندم، جو و لوبیا و یا به طور كلی حبوبات و بعضی از میوه ها مثل میوه های ترش و هویج، باعث كاهش و كنترل تری گلیسیرید و كلسترول شده و از ابتلا به بیماری قلبی مصون می كنند. بنابراین با مصرف گیاهان ذكر شده؛ مصرف فیبر در بدن بالا رفته و اثر شفابخش فیبر در بدن پدیدار می شود.
– سرطان: با مصرف فیبر، دفع آسان و سریع انجام می شود. تحقیقات نشان می دهد كه با باقی ماندن مواد
– دیابت: مصرف روزانه فیبر در بیماران دیابتی، باعث كاهش قند خون شده و به این ترتیب پس از مدتی با نظر پزشك می توانید مصرف انسولین را نیز كاهش داده یا قطع كرد.
– التهاب روده (بیماری دیورتیكول): در این بیماری، قسمتی از دیواره روده بزرگ دچار التهاب شده و برآمدگی های كوچكی مثل تاول در دیواره روده بزرگ ایجاد می شود. این بیماری باعث درد در روده ها، اسهال و یبوست می شود. اما با مصرف مواد غذایی فیبردار، این مشكل به وجود نمی آید و یا در صورت وجود از بین می رود.
– سنگ كیسه صفرا و كلیه: هضم سریع، منجر به آزاد شدن سریع گلوكز به گردش خون می شود و به دنبال آن قند خون (گلوكز) به طور ناگهانی بالا می رود. برای جلوگیری از این مسأله؛ بدن باید مقدار زیادی انسولین به گردش خون واردكند. بنابراین، این مسأله باعث ابتلای شخص به سنگ كلیه و سنگ كیسه صفرا می شود. به دنبال این مسأله، دیابت و افزایش كلسترول ایجاد می شود ولی با مصرف فیبر، هضم منظم و آهسته شده و از این مسائل جلوگیری می شود.

كنترل وزن بدن و متعادل نگه داشتن وزن بدن
غذاهای فیبردار، حجم بیشتری در معده اشغال می كنند. بنابراین احساس سیری سریع تر ایجاد می شود و شخص غذای کمتری می خورد.
بهترین دلیل تأثیر رژیم های پر کربوهیدرات و کم چرب بر کاهش وزن، این است که یک رژیم غنی از کربوهیدرات پیچیده کارایی بالایی در ایجاد احساس سیری دارد، لذا رژیم گیرنده تمایلی به زیادتر خوردن ندارد و حقیقتاً بدون ایجاد حس گرسنگی، منجر به کاهش کالری دریافتی می گردد. همچنین چنین رژیمی به طور طبیعی شامل مقادیر بالایی از فیبرهای محلول و نامحلول می باشد که آن ها نیز از کربوهیدرات های پیچیده به شمار می آیند.
ذکر این نکته ضروری است که استفاده از رژیم های غذایی پرکربوهیدرات و پرفیبر به معنای حذف کامل پروتئین ها به ویژه پروتئین های حیوانی نمی باشد، زیرا در این صورت می تواند منجر به کمبود برخی ریزمغذی ها گردد؛ برای مثال اگر گوشت کم مصرف شود، منجر به کمبود آهن در بدن می گردد و یا اجتناب از مصرف لبنیات، موجب کاهش کلسیم دریافتی می گردد. لذا انتخاب و تنظیم رژیم غذایی، حداقل در مراحل اولیه بایستی زیر نظر پزشک متخصص انجام گیرد تا ضمن کاهش وزن، از ایجاد عوارض ناخواسته ی رژیم های لاغری پیشگیری گردد.

چگونگی جذب فیبر در بدن
فیبر اثرات متعددی روی روده بزرگ دارد :
فیبر به وسیله باكتری های موجود در روده بزرگ تجزیه شده و گاز و اسید ایجاد می شود که به این تجزیه، تخمیر گویند. توجه كنید تخمیر فیبر تا اندازه ای صورت می گیرد، چون فیبر بافت مقاومی در برابر باكتریهای روده است.
اسیدهای حاصله از تخمیر كه جزء اسید های ساده هستند، اغلب جذب سلول های روده بزرگ شده و به عنوان غذا، مورد استفاده سلول ها قرار می گیرند. به علاوه، این مواد برای بدن خصوصاً كبد مفید است. اسیدهای ساده برای متابولیسم مفید بوده و نصف كالری موجود در فیبر جذب بدن می شود (این كالری، كالری مفید است).
گاز حاصله از تخمیر باعث افزایش حجم روده شده و در نتیجه دفع آسان تر صورت گرفته و از چسبندگی روده بزرگ جلوگیری می شود.

اما فیبر روی هر یك از قسمت های دستگاه گوارش چه اثری دارد:
دهان: باعث حركت دهان، جویدن آهسته و پاك شدن دندان ها می شود.
معده: رقیق شدن محتویات معده؛ افزایش حجم معده و احساس سیری؛ طولانی شدن نگهداری مواد غذایی در معده برای هضم بهتر.
روده كوچك: رقیق شدن محتویات روده؛ افزایش حجم روده و جلوگیری از چسبندگی؛ جذب آرام مواد غذایی.
روده سمت راست: رقیق شدن محتویات روده؛ افزایش حجم روده و جلوگیری از چسبندگی؛ تغذیه باكتریهای مفید روده بزرگ و تولید اسیدهای مفید بیشتر.
روده سمت چپ: تغذیه سلول های دیواره روده در اثر تجزیه فیبر؛ تسهیل در دفع.
راست روده و مقعد: نرم شدن مدفوع و دفع آسان؛ جلوگیری از بیماریهای راست روده به علت دفع آسان؛ كاهش صدمات در حین دفع.

فیبر در صنایع غذایی

٭ فواید استفاده از پودر فیبر در سوسيس و كالباس
– آبدار شدن محصول و در نتيجه لطافت و حس دهاني بهتر
– بهبود يكنواختي، استحكام محصول و ثبات امولسيون
– افزايش قابليت نگهداري آب و در نتيجه كاهش اتلاف آب و عصاره
– بهبود شكل پذيري ، قابليت پر شدن در روكش و كاهش ضايعات برش
– جلوگيري از چروكيدگي محصول
– حفظ كيفيت در صورت انجماد و رفع انجماد (ديفراست)
– جلوگيري از مهاجرت چربي ها
– حفظ سلامتي
همچنین بواسطه قابليت بالا در جذب و نگهداري آب، علاوه بر جلوگيري از اتلاف عصاره گوشت (كه حاوي آب، پروتئين و چربي ذوب شده است و معمولاً از امولسيون جدا شده از دست مي رود) باعث مي شود آب بيشتري در محصول بصورت باند شده باقي بماند. خاصیت نگهدارندگی آب به فیبرها اجازه می دهد تا به عنوان جایگزین چربی عمل کنند. به عنوان مثال بعضی صمغ ها به این منظور استفاده می شوند (صمغ های مثل گوار، گزانتان و پکتین، فیبر هستند). از طرف ديگر خواص شبه چربي آن و اتصال چربي به سطح ذرات فيبر، مانع از جدا شدن و مهاجرت چربي ها مي گردد، لذا امولسيون، يكنواخت تر و محصول لطيف تر و نرمتر شده، حس دهاني نيز بهبود مي يابد.

٭ فواید استفاده از پودر فیبر در برگرها و ناگت ها
– آبدار شدن محصول و حس دهاني بهتر
– كاهش مصرف روغن به هنگام پخت و سرخ کردن
– بهبود شكل پذيري و جلوگيري از تغيير سايز و دفرمه شدن به هنگام پخت و سرخ کردن
– بهبود قوام و بافت محصول
– جلوگيري از اتلاف عصاره بهنگام ديفراست (رفع انجماد) به دليل ممانعت از تشكيل كريستالهاي بزرگ يخ بهنگام انجماد
– حفظ سلامتي
توصیه می شود فرآورده های گوشتی محتوی فیبر بالا حتماً با مواد غذایی سرشار از مواد معدنی کلسیم، منیزیم، روی مصرف گردد مثل مصرف نوشیدنی دوغ طبیعی با غذا

٭ فوائد استفاده از پودر فیبر در نان
– افزايش زمان ماندگاري و جلوگيري از بيات شدن – بهبود قابليت برش خوردن
– كاهش خرد شدن و ضايعات
– بهبود پروسه فرآوري از خمير نرم
– كاهش برآمدگي حاصل از انجماد
– كاهش چروكيدگي و شكستگي حين پخت
– افزايش زمان ماندگاري خمير ترش
– حفظ سلامتي
تفاله هویج از لحاظ فیبر غیر محلول غنی است که ترکیبی از پلی ساکاریدهای پکتیک، همی سلولز و سلولز می باشد و این اجزاء خواص فیزیولوژیکی مطلوبی دارند. از تفاله هویج می توان به عنوان بهبود دهنده نان استفاده کرد.در بعضی کشورها نان و کیک هایی به فروش می رسد که به آنها هویج رنده شده افزوده می شود و چنین محصولاتی توسط مصرف کنندگان پذیرفته شده است. بنابراین، شانس توسعه محصولاتی که حاوی تفاله هویج می باشند بسیاربالاست. پودر فیبر را مي توان هم در توليد نانهاي سنتي و تخت نظير لواش و هم در توليد نانهاي فانتزي بكار برد. استفاده از پودر در توليد نان هم به لحاظ خصوصيات تكنولوژيكي و هم تغذيه اي مورد توجه است.
استفاده از نانهاي حاوي فيبر بالا (غني شده) نقش چشمگيري در ايجاد و حفظ سلامتي مصرف كنندگان دارد.

٭ فوائد استفاده از پودر فیبر در كيك و كلوچه و …
*افزايش زمان ماندگاري و بهبود بافت و قوام محصول
* افزايش تردي و تازگي محصول
*جلوگيري از ايجاد شكستگي، ترك، خرد شدن محصول و نيز حفظ لطافت و نرمي رويه محصول
* ايجاد خواص ارگانولپتيكي و حس دهاني مطلوب تر

*حفظ سلامتي
از پودر فیبر در توليد انواع كيك ها (كيك هاي لايه اي، سوئيس، رولها و …)، انواع بيسكويت، كوكي، مغزي ها، مافين ها، دونات ها، كلوچه و انواع شيريني هاي سنتي مي توان استفاده نمود.
علاوه بر موارد فوق الذكر، استفاده از پودر فیبر در محصولاتي نظير دونات (سرخ كردني) به كاهش مصرف روغن منجر مي گردد. همچنين در مغزيها علاوه بر حفظ نرمي و جلوگيري از خشك شدن آنها، قابليت گسترش مغزي ها نيز تسهيل شده و طي زمان پخت مغزي به بيرون محصول ريزش نخواهد داشت. (در اين مورد مشابه استابيلايزر عمل مي نمايد) علاوه بر اين، مي توان پودر را جهت توليد محصولات سلامتي بخش و غني شده با فيبر بكار برد.

٭ محصولات قنادي
پودر فیبر با قابليت بالا در مديريت آب در محصول نهايي سبب مي گردد تا محصولات مختلف قنادي از تازگي بيشتري در مدت زمان نگهداري برخوردار گردند. همچنين ويژگي شبه چربي پودر فیبر باعث بهبود شكل پذيري محصول گرديده و نيز با تشديد اثر امولسي فايرها، محصول از يكنواختي بيشتري در بافت بهره مند مي گردد. تاثيرات مصرف پودر فیبر در شيريني هاي سنتي نظير نان برنجي، نان خرمايي، قطاب و غيره بسيار مطلوب است. بواسطه تنوع و وسعت دامنه استفاده از پودر فیبر در محصولات غذايي گوناگون نظير حلوا شكري، خميرهاي منجمد و … .

٭ فوائد استفاده از پودر فیبر در ماست چكيده:
كاهش آب انداختن
تشديد اثر امولسي فايرها
حفظ سلامتي
بهبود استاندارد ميكروبي بواسطه كاهش فعالیت آبی ( aw)

٭ فوائد استفاده از پودر فیبر در پنيرهاي خامه اي و پروسس:
يكنواختي بيشتر بافت و بهبود حس دهاني
بهبود قوام محصول
حفظ سلامتي

٭ فوائد استفاده از پودر فیبر در پنيرهاي رنده شده و پودري:
تنظيم آب در سطح محصول
كاهش ميزان چسبندگي (آنتي كيكينگ)
بهبود خاصيت جاري شدن
بهبود استاندارهاي ميكروبي
حفظ سلامتي

٭ فوائد استفاده از پودر فیبر در بستني:
بهبود پايداري نقطه ذوب / انجماد
كاهش كريستاليزاسيون مجدد

حفظ سلامتي
پودر فیبر بواسطه خاصيت جذب و نگهداري بالاي آب، سبب بهبود خواص تكنولوژيكي و بافتي محصولات مختلف مي شود. همچنین به سبب محتواي فيبري بالاي خود تاثير بسزايي در حفظ سلامت افراد دارد.
فيبرها (محلول و نامحلول) يكي از فاكتورهاي مطرح در اين زمينه مي باشند و توليد محصولات حاوي فيبر بالا (High fiber) در طيف وسيعي از محصولات مختلف غذايي مانند نان، فراورده هاي bakery، لبني، ماكاروني و غيره رايج مي باشد. ميزان استفاده از فيبر بسته به هدف (براي مثال قصد توليد محصول حاوي فيبر يا محصولي با فيبر بالا و …) و قوانين داخلي و بين المللي (CODEX) مربوطه، بسيار متغير مي باشد.

گرایشات آینده
در این مطالعه، تنها بعضی از منابع و مصارف مورد بررسی قرار گرفته است، اما جستجو برای منابع بیشتر فیبرها
ادامه دارد. علیرغم فواید بسیار و روشن مصرف فیبر، مصرف کنندگان هنوز بقدر کافی از آنها استفاده نمی کنند. مسلماً در (FDA) آموزش مصرف کنندگان در مورد فواید فیبر بازارهای جدیدی فراهم خواهد کرد. اداره دارو و غذای آمریکا مورد اصلاح ادعاهای مطرح شده در مورد فیبرها، بیان کرده است از آنجائیکه فیبرهای رژیمی محلول یک خانواده از مواد نامتجانس هستند که اثرشان بر خطر بیمار یهای قلبی عروقی متفاوت است، ارزیابی مورد به مورد برای ادعاهای سلامتی آنها لازم است.

نتیجه گیری
برای نتیجه گیری بهتر و تضمین سلامتی؛ بهتر است از مواد غذایی مختلف و با نگرش به کیفیت غذا و نه ظاهر آن، استفاده كنید، مثلا علیرغم باورهای موجود در سطح جامعه، هر چه نان کدرتر باشد از کیفیت بهتری برخوردار است که یکی از دلایل کدر بودن، وجود سبوس بیشتر در نان است. هر ماده غذایی (خصوصاً گیاهان) فیبر مخصوص به خود را داشته و از جهتی برای بدن ما مفید است. بنابراین مصرف همه مواد غذایی توصیه می شود. فیبر باعث؛ شادابی پوست؛ سلامتی قلب؛ ممانعت از ابتلا به بیماری های قلبی؛ دیابت؛ سرطان؛ سنگ كلیه و كیسه صفرا و كنترل وزن بدن می شود. بنابراین هرگز غذاهای فیبردار را از رژیم غذایی خود حذف نكنید و همه خوراكی ها را با فیبرشان مصرف كنید و فیبر را تفاله ندانید سلامت باشید…!

گردآورنده : الهه رویشدزاده