ضعف بسته‌بندی بزرگترین مشکل صنایع غذایی

بزرگترین مشکل صنایع غذایی، ضعف در بسته‌بندی مناسب و مرغوب محصولات غذایی است . ایجاد و احداث واحدهای صنایع غذایی مزایای متعددی از جمله اشتغالزایی، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، دسترسی به این محصولات در غیر فصل تولید، ارزش افزوده در محصول و ارزآوری را به دنبال دارد.

گسترش صنایع غذایی؛ تثبیت سطح درآمد و افزایش سود کشاورزان

گسترش این صنایع باعث تثبیت سطح درآمد و افزایش سود کشاورزان می‌شود و همچنین شرایطی فراهم خواهد شد که در زمان افزایش تولید محصولات و کاهش تقاضا برای تولیدات خام، مانع از ضایع شدن آن و نوسانات منفی قیمت می‌شود.

بالا رفتن ارزش افزوده علاوه بر توانمندی کشور به طور غیرمستقیم کشاورزان را در جهت توسعه بخش کشاورزی بهره‌مند می‌کند و در درازمدت منافع آن‌ها را تثبیت و تداوم می‌بخشد.

صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی به دلایلی از جمله امنیت غذایی، تامین نیازهای عمده معیشتی جامعه و مواد خام بسیاری از صنایع، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، افزایش درآمد کشاورزان و افزایش صادرات غیرنفتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

 

شتاب کم رشد ارزش‌افزوده صنایع غذایی

به اعتقاد کارشناسان صنایع غذایی به رغم اینکه صنایع غذایی در مقایسه با سایر فعالیت‌های صنعتی همچنان از توجیه اقتصادی لازم جهت توسعه سرمایه‌گذاری در این بخش برخوردار است اما رشد ارزش افزوده صنایع غذایی در کشور به نسبت سایر صنایع دارای شتاب لازم نیست.

درحال حاضر محصولات کشاورزی به صورت خام و فرآوری نشده صادر می‌شود که با رونق و توسعه این صنایع و مطابقت تولید با استاندارد‌های جهانی می‌توان بازار‌های صادراتی بهتر و ارزش افزوده بیشتری را به دست آورد. برای رسیدن به این هدف نیازمند ارائه تسهیلات اعتباری بیشتر و هماهنگی آن با نیاز‌های موجود در بازار، رعایت نکات بهداشتی و استفاده از فناوری‌های تولید برای تطابق تولیدات با استاندارد‌های جهانی هستیم و ضرورت دارد دولت تسهیلات بیشتری برای سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه فعالیت در این عرصه اختصاص دهد.

 

از دست دادن بازارهای هدف در صادرات مشکل عمده صنعت غذا

 

بسته‌بندی نامرغوب، عدم تنوع در تولید، افزایش قیمت تمام شده صنایع غذایی به دلیل افزایش قیمت محصولات کشاورزی، از دست دادن بازارهای هدف در صادرات محصولات غذایی و وجود فعالیت‌های زیرزمینی از عمده مشکلات صنایع غذایی کشور است.

سالانه حدود 30 درصد از محصولات کشاورزی در قالب ضایعات از بین می‌رود که ارزش آن حدود پنج تا 10 میلیارد دلار است. در سال‌های اخیر با وجود رشد صنایع تبدیلی و تکمیلی روند کاهش ضایعات مطابق پیش‌بینی‌های برنامه چهارم نبوده و معادل 25 درصد درآمد نفتی هر سال از محل ضایعات کشاورزی از دست می‌رود.

 

ضعف در بسته‌بندی بزرگترین مشکل صنایع غذایی کشور

‌اگرچه ایجاد واحدهای صنایع غذایی باعث اشتغالزایی می‌شود، ولی توسعه کمی بیش از حد این واحدها به دلیل نبود مواد اولیه و نبود بازار مصرف، سنتی بودن تولید و کاهش کیفیت محصول، سبب تولید کمتر از ظرفیت موجود می‌شود.

همانطور که اشاره شد ایجاد و توسعه کمی واحدهای صنایع غذایی سبب کاهش ضایعات می‌شود اما متاسفانه به دلیل عدم برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مناسب،‌ براساس برآوردهای کارشناسی انجام شده، میزان ضایعات محصولات کشاورزی از سال 1368، 30 درصد بوده که در حال حاضر نیز با گذشت 20 سال کارشناسان میزان ضایعات را همچنان 30 درصد برآورد می‌کنند.

به اعتقاد کارشناسان بخش کشاورزی از نظر اقتصادی 30 درصد ضایعات سال 1368 مبلغ بالایی را به خود اختصاص نمی‌داده اما در حال حاضر با برآوردهای اقتصادی صورت گرفته، این میزان ضایعات قریب هفت میلیارد دلار خسارت را در برمی‌گیرد، بنابراین توسعه و گسترش واحدهای صنایع غذایی متاسفانه توجیه قابل قبولی در کشورمان نداشته است.

افزایش قیمت تمام شده تولیدات صنایع غذایی یکی دیگر از عمده مشکلات این صنعت مهم برای کشور است به طوری که براساس نظر صاحب‌نظران، افزایش قیمت تضمینی محصولات کشاورزی عاملی برای افزایش قیمت مواد اولیه است و در نهایت قیمت مواد اولیه باعث افزایش قیمت تمام شده محصول می‌شود.

تاثیر فرسودگی دستگاه‌ها  و ماشین آلات کارخانه‌ها بر افزایش قیمت تمام شده محصولات غذایی

فرسوده بودن دستگاه‌ها و ماشین آلات کارخانجات صنایع غذایی نیز یکی دیگر از علل افزایش قیمت تمام قیمت تمام شده تولیدات صنایع غذایی است که این موضوع نیز باعث شده است تا تولیدات این صنعت به لحاظ کیفیت در مقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی از کیفیت پایین‌تری برخوردار باشد.

عدم تنوع تولید محصولات صنایع غذایی در کشور باعث شده است که نسبت به رقبای خارجی در بازارهای هدف عقب بمانیم چراکه هرچه تنوع تولید افزایش یابد جذب مشتری نیز در واحدهای صنایع غذایی بیشتر می‌شود و طبیعتا فروش آن‌ها نیز افزایش می‌یابد، اما در تنوع تولید بعضا به دلیل اینکه یک کار تحقیقاتی به عنوان سربار در واحدهای صنایع غذایی تلقی می‌شود برخی واحدها نمی‌توانند هزینه‌های سربار را تقبل کنند.

کارشناسان صنایع غذایی تاکید می‌کنند که وقتی تنوع تولید ایجاد شود، باعث افزایش روزکاری در سال و در نتیجه افزایش نیروی بیشتر و اشتغالزایی می‌شود.

در همین خصوص عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: صنعت غذا در کشور تحت تاثیر مسایل سیاسی قرار گرفته است به طوری که کارخانجات صنعت غذا در برخی موارد اقدام به واردات تولیدات غذایی چینی و

بسته‌بندی و توزیع آن در ایران می‌کنند.

دکتر سید علی مرتضوی با اشاره به اینکه محصولات کشاوری را نمی‌توان به مدت زیادی نگه داشت، اظهار کرد: در صورت نبود صنایع غذایی در کشور، 70 درصد تولیدات کشاورزی و نه 30 درصد به ضایعات تبدیل می‌شد.

بیشترین ضایعات محصولات کشاورزی؛ ضایعات بعد از برداشت تا کارخانه

وی بیشترین ضایعات محصولات کشاورزی را ضایعات بعد از برداشت تا کارخانه دانست و یادآور شد: حمل‌و‌نقل، نگهداری، کمبود سردخانه و گرانی نگهداری محصولات کشاورزی در کشور باعث شده است که ضایعات در محصولات کشاورزی افزایش یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد:

صنایع غذایی باید در مکان‌هایی احداث شوند که بتوان به آن‌ها خدمات ارایه دهند به طوری که باید دسترسی این صنایع به جاده اصلی، راه آهن، لوازم یدکی و نیروی کار تسهیل شود.

مرتضوی با تاکید بر اینکه نمی‌توان صنایع غذایی را در کنار مزرعه ایجاد کرد، گفت: صنایع غذایی کشور در سیستم حمل و نقل و سیتم بعد از برداشت دارای مشکلات زیادی هستند.

وی افزود: صنایع غذایی ارزش افزوده زیادی دارند به عنوان مثال تولید یک بشکه رب گوجه فرنگی منجر به کارآفرینی در کشور می‌شود ولی یک بشکه نفت ثروت ملی را به خارج منتقل می‌کند.

بازدیدها: 116