اسید های چرب اشباع و غیر اشباع

اسید چرب اشباع                       Saturated Fatty Acid

 چربی اشباع به نوعی از چربی می گویند که شامل تری گلیسیریدِ حاوی اسید چرب شباع است. اسید های چرب اضباع دارای پیوند دوگانه بین اتم های کربن خود نیستند و این بدان معناست که اتم های کربن کاملا توسط اتم های هیدروژن اشباع شده اند .تعداد اتم های کربن اسید های چرب اشباع می تواند بین 3 تا 36 عدد متغیر باشد.

به خاطر وجود پیوند یگانه در اسید چرب اشباع هر اتم کربن با 2 اتم هیدروژن پیوند دارد .البته به جز آخرین کربن زنجیره که با 3 اتم هیدروژن پیوند دارد.

تعداد کربن	فرمول ساختاری	نام علمی	نام عمومی
C3:0	CH3(CH2) COOH	پروپانوئیک اسید	پروپیونیک اسید
C4:0	CH3(CH2)2COOH	بوتانوئیک اسید	بوتیریک اسید
C5:0	CH3(CH2)3COOH	پنتانوئیک اسید	والریک اسید
C6:0	CH3(CH2)4COOH	هگزانوئیک اسید	کاپروئیک اسید
C7:0	CH3(CH2)5COOH	پپتانوئیک اسید	اِنانتیک اسید
C8:0	CH3(CH2)6COOH	اوکتانوئیک اسید	کاپریلیک اسید
C9:0	CH3(CH2)7COOH	نونانوئیک اسید	پلارگونیک اسید
C10:0	CH3(CH2)8COOH	دکانوئیک اسید	کاپریک اسید
C11:0	CH3(CH2)9COOH	آندکانوئیک اسید	آندسیلیک اسید
C12:0	CH3(CH2)10COOH	دودکانوئیک اسید	لوریک اسید
C13:0	CH3(CH2)11COOH	تری دکانوئیک اسید	تریدسیلیک اسید
C14:0	CH3(CH2)12COOH	تترادکانوئیک اسید	میریستیک اسید
C15:0	CH3(CH2)13COOH	پنتادکانوئیک اسید	پنتادسیلیک اسید
C16:0	CH3(CH2)14COOH	هگزادکانوئیک اسید	پالمیتیک اسید
C17:0	CH3(CH2)15COOH	هپتادکانوئیک اسید	مارگاریک اسید
C18:0	CH3(CH2)16COOH	اوکتادکانوئیک اسید	استئاریک اسید
C19:0	CH3(CH2)17COOH	نونادکانوئیک اسید	نونادسیلیک اسید
C20:0	CH3(CH2)18COOH	ایکوزانوئیک اسید	آراشیدیک اسید
C21:0	CH3(CH2)19COOH	Heneicosanoic acid	Heneicosylinc acid
C22:0	CH3(CH2)20COOH	دوکوزانوئیک اسید	بهنیک اسید
C23:0	CH3(CH2)21COOH	تریکوزانوئیک اسید	تریکوسیلیک اسید
C24:0	CH3(CH2)22COOH	تتراکوزانوئیک اسید	لیگنوسریک اسید
C25:0	CH3(CH2)23COOH	پنتاکوزانوئیک اسید	پنتاکوسیلیک اسید
C26:0	CH3(CH2)24COOH	هگزاکوزانوئیک اسید	سروتیک اسید
C27:0	CH3(CH2)25COOH	هپتاکوزانوئیک اسید	هپتاکوسیلیک اسید
C28:0	CH3(CH2)26COOH	اوکتاکوزانوئیک اسید	مونتانیک اسید
C29:0	CH3(CH2)27COOH	نوناکوزانوئیک اسید	نوناکوسیلیک اسید
C30:0	CH3(CH2)28COOH	تریاکونتانوئیک اسید	ملیسیک اسید
C31:0	CH3(CH2)29COOH	هناتریاکونتاموئیک اسید	هناتریاکونتیلیک اسید
C32:0	CH3(CH2)30COOH	دوتریانکونتانوئیک اسید	Lacceroic
C33:0	CH3(CH2)31COOH	تری تریانکونتانوئیک اسید	سایلیک اسید
C34:0	CH3(CH2)32COOH	تترا تریانکونتانوئیک اسید	گدیک اسید
C35:0	CH3(CH2)33COOH	پنتاتریانکونتانوئیک اسید	سروپلاستیک اسید
C36:0	CH3(CH2)34COOH	هگزاتریانکونتانوئیک اسید	هگزاتریانکونتیلیک اسید

  جدول مشاهده شده لیست اسیدهای چرب اشباع می باشد.

اسید چرب (Fatty Acid) ، کربوکسیلیک اسیدی است که شامل زنجیره بلند هیدروکربنی به همراه گروه عاملی کربوکسیلسک اسید می باشد. که به دو صورت اشباع و غیراشباع وجود دارد.

  اسید چرب غیراشباع         Unsaturated Fatty Acid

به اسید چربی می گویند که در زنجیره ی کربنی خود دارای یک (یا بیشتر) پیوند دوگانه یا سه گانه باشد ، از اینرو می تواند با اتم کربن اضافی پیوند دهد.اگر در مولگول چربی یک باند دوگانه باشد به آن monounsaturated می گویند ؛ اگر بیش از یک باند دوگانه داشته باشیم آن را polyunsaturated  می نامند. مکانی که پیوندهای دوگانه (سه گانه) شکل میگیرند به ازای هر پیوند دو اتم هیدوژن از دو سر آن حذف می شود.باندهای دوگانه به آسانی در واکنش های شیمیایی جدا میشوند و مواد دیگری به جای آنها با اتم های کربن درگیر خواهند شد. هر چه درجه ی غیر اشباعیت بالاتر رود تعداد باند ها افزایش می یابدو امکان پراکسید شدن چربی ها بالا می رود.

این اسیدها در دمای اتاق مایع هستند.از نظر متابولیسم سلولی اسید های چرب غیر اشباع دارای کالری کمتری نسبت به مقادیر مساوی اسید های چرب اشباع هستند.

تعدادپیوند:تعدادکربن	ساختار شیمیایی	نام عمومی
14:1	CH3(CH2)3CH=CH(CH2)7COOH	اسید میریستیک
16:1	CH3(CH2)5CH=CH(CH2)7COOH	اسید پالمیتولئیک
16:1	CH3(CH2)8CH=CH(CH2)4COOH	اسید ساپینیک
18:1	CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH	اسید اولئیک
18:1	CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH	اسید الایدیک
18:1	CH3(CH2)5CH=CH(CH2)9COOH	اسید واکسنیک
18:2	CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CH(CH2)7COOH	اسید لینولئیک
18:2	CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CH(CH2)7COOH	اسید لینواِلایدیک
18:3	CH3CH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH(CH2)7COOH	اسید آ-لینولنیک
20:4	CH3(CH2)4CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH(CH2)3COOH	اسید آراشیدونیک
20:5	CH3CH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH(CH2)3COOH	اسید ایکوزاپنتانوئیک
22:1	CH3(CH2)7CH=CH(CH2)11COOH	اسید اروسیک
22:6	CH3CH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CHCH2CH=CH(CH2)2COOH	اسید دوکوزاهگزانوئیک

منبع : وبلاگ مهندسی شیمی- صنایع غذایی واحد علوم و تحقیقات تهران

بازدیدها: 52